ผู้หญิงหลายคนที่เริ่มวางแผนมีบุตรมักเผชิญกับคำถามสำคัญที่ว่า “ร่างกายเราพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์แล้วหรือยัง ?” โดยหนึ่งในปัจจัยที่ใช้ประเมินสถานะของรังไข่คือระดับฮอร์โมน AMH (Anti-Müllerian Hormone) ซึ่งสะท้อนถึง “ปริมาณไข่ที่เหลืออยู่” หากตรวจแล้วพบว่าค่าฮอร์โมน AMH ต่ำ ย่อมสร้างความกังวลให้แก่ผู้หญิงจำนวนมาก เพราะเชื่อมโยงโดยตรงกับโอกาสในการตั้งครรภ์ และความสำเร็จในการทำหัตถการทางการแพทย์ เช่น การเก็บไข่ หรือการทำเด็กหลอดแก้ว
อย่างไรก็ตาม การมีค่า AMH ต่ำ ไม่ได้หมายความว่าจะไม่สามารถตั้งครรภ์ได้เลย บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจกันว่า ฮอร์โมน AMH คืออะไร ค่า AMH ปกติควรอยู่ที่เท่าไร และอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ AMH ต่ำ รวมถึงแนวทางรับมือและทางเลือกในการรักษาเพื่อเพิ่มโอกาสการมีบุตร
ฮอร์โมน AMH คืออะไร ?
ฮอร์โมน AMH ผลิตจาก Granuloma เซลล์ในรังไข่ที่มีไข่เจริญเติบโตอยู่ ค่า AMH ที่สูงหรือต่ำจึงใช้เป็นตัวชี้วัดจำนวนไข่ที่เหลือในรังไข่ได้ โดยหากค่า AMH อยู่ในระดับต่ำ แสดงว่ารังไข่อาจมีปริมาณไข่น้อยลง ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงภาวะมีบุตรยาก
ค่า AMH ปกติเท่าไหร่?
ค่ามาตรฐานของ AMH จะแตกต่างไปตามอายุและสภาวะของร่างกาย แต่โดยทั่วไปสามารถอธิบายได้ดังนี้
- ค่า AMH มากกว่า 4.0 ng/ml : แสดงถึงค่า AMH ที่สูง อาจพบในผู้ที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS)
- ค่า AMH 1.5 – 4.0 ng/ml : ค่า AMH ที่อยู่ในเกณฑ์ปกติ มีปริมาณไข่เพียงพอสำหรับการตั้งครรภ์
- ค่า AMH 0.5 – 1.5 ng/ml : ค่า AMH ที่ต่ำกว่ามาตรฐาน สะท้อนว่ารังไข่เริ่มมีปริมาณไข่น้อยลง และคุณภาพไข่ต่ำลงด้วย
- ค่า AMH น้อยกว่า 0.5 ng/ml : บ่งบอกถึงค่า AMH อยู่ในระดับต่ำมาก มีความเสี่ยงสูงต่อภาวะมีบุตรยาก และรังไข่เสื่อมสภาพ
สาเหตุที่ทำให้ฮอร์โมน AMH ต่ำ
มีหลายปัจจัยที่ทำให้ระดับ AMH ลดลง ซึ่งบางปัจจัยสามารถควบคุมได้ แต่บางปัจจัยก็เกิดขึ้นตามธรรมชาติ
- อายุที่เพิ่มขึ้น : เมื่อผู้หญิงมีอายุเกิน 35 ปีขึ้นไป รังไข่มักจะมีปริมาณไข่ที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งคุณภาพของไข่ก็จะลดลงตามไปด้วย
- พันธุกรรม : บางคนมีค่า AMH ต่ำมาตั้งแต่กำเนิด ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมหรือความผิดปกติที่ถ่ายทอดในครอบครัว
- โรคหรือการผ่าตัดรังไข่ : โรค เช่น ถุงน้ำรังไข่ เนื้องอกรังไข่ หรือการผ่าตัดที่เกี่ยวข้องกับรังไข่ อาจทำให้เนื้อเยื่อรังไข่เสียหาย ส่งผลให้ AMH ลดลง
- พฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม : การสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ นอนพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือสัมผัสสารพิษบางชนิด ล้วนส่งผลกระทบต่อรังไข่และคุณภาพไข่
ฮอร์โมน AMH ต่ำมีผลต่อโอกาสตั้งครรภ์อย่างไร ?
ค่า AMH ต่ำ ไม่ได้แปลว่าผู้หญิงคนนั้น ๆ จะไม่มีทางตั้งครรภ์ได้เลย แต่สะท้อนถึงปริมาณไข่ที่เหลืออยู่มีน้อยลง และคุณภาพไข่ลดต่ำลง ทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ตามธรรมชาติลดลงตามไปด้วย โดยเฉพาะในผู้หญิงอายุ 35 ปีขึ้นไป
สำหรับคู่รักที่พยายามมีลูกแล้วไม่สำเร็จ การตรวจพบว่าค่า AMH อยู่ในระดับต่ำเป็นสัญญาณว่าควรเข้ารับการประเมินเพิ่มเติมจากแพทย์เฉพาะทางด้านผู้มีบุตรยาก เพราะยิ่งรีบวางแผนการรักษาเร็วเท่าไหร่ โอกาสในการตั้งครรภ์ก็จะมีแนวโน้มที่สูงขึ้น
เมื่อฮอร์โมน AMH ต่ำควรทำอย่างไร? : แนวทางการรับมือ
แม้ว่าค่า AMH ต่ำจะเป็นสิ่งที่สร้างความกังวล แต่ก็มีหลายวิธีที่ช่วยให้ผู้หญิงยังคงมีโอกาสตั้งครรภ์ได้
ปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง
แพทย์ด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์จะช่วยประเมินสาเหตุและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละราย
ปรับวิถีชีวิตเพื่อสุขภาพที่แข็งแรง (Healthy Lifestyle)
ดูแลร่างกายด้วยการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ งดบุหรี่และแอลกอฮอล์ และพักผ่อนให้เพียงพอ เมื่อมีวิถีชีวิตที่สุขภาพดี ก็จะช่วยชะลอการเสื่อมของรังไข่และเพิ่มคุณภาพไข่ได้
การฝากไข่ (Egg Freezing)
หากยังไม่พร้อมมีบุตรในตอนนี้ การฝากไข่ตั้งแต่อายุยังน้อย จะช่วยเก็บศักยภาพของไข่ไว้ใช้ในอนาคต เนื่องจากค่า AMH จะต่ำลงเรื่อย ๆ เมื่อมีอายุมากขึ้น
ใช้เทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์
ในกรณีที่ตั้งครรภ์ตามธรรมชาติไม่เป็นอย่างที่ตั้งใจ การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ เช่น การทำเด็กหลอดแก้ว ด้วยเทคนิค IVF หรือ ICSI จะช่วยเพิ่มความเป็นไปได้ในการตั้งครรภ์
การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) ความหวังสำหรับผู้มีค่าฮอร์โมน AMH ต่ำ
การทำเด็กหลอดแก้วด้วยวิธี IVF (In Vitro Fertilization) ถือเป็นอีกหนึ่งแนวทางที่ช่วยให้ผู้ที่มีค่า AMH ต่ำยังสามารถมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ เพราะแพทย์สามารถกระตุ้นรังไข่ให้ผลิตไข่ที่มีคุณภาพ และนำไปปฏิสนธิกับอสุจิในห้องปฏิบัติการ จากนั้นจะคัดเลือกตัวอ่อนที่แข็งแรงที่สุด ก่อนย้ายกลับเข้าสู่โพรงมดลูก
ข้อดีของการทำ IVF คือ แม้ผู้หญิงจะมีไข่จำนวนน้อย แต่ยังสามารถเพิ่มโอกาสสำเร็จในการตั้งครรภ์ได้ ด้วยการคัดเลือกไข่ที่มีคุณภาพดี ควบคู่ไปกับวิธีการเพาะเลี้ยงและคัดเลือกตัวอ่อนในห้องปฏิบัติการอย่างพิถีพิถัน
หากคุณกำลังเผชิญกับปัญหาค่า AMH ต่ำและกังวลเกี่ยวกับภาวะมีบุตรยาก ขอแนะนำให้เข้ามาปรึกษากับแพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ที่ Bangkok IVF Clinic (BIC) เรามีแพทย์เฉพาะทางด้านภาวะมีบุตรยากและเทคโนโลยีการเจริญพันธุ์ พร้อมช่วยคุณวางแผนมีบุตรด้วยกระบวนการทำเด็กหลอดแก้ว (IVF และ ICSI) ตั้งแต่การกระตุ้นไข่ เก็บไข่, เลี้ยงตัวอ่อน, ตรวจโครโมโซมของตัวอ่อน ไปจนถึงการย้ายฝากตัวอ่อน เพื่อช่วยให้คุณเข้าใกล้เป้าหมายของการมีบุตรได้มากขึ้น
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
- โทร : +(66)02-933-1584 ถึง 6
- Line@ : @Bangkokivfclinic
ข้อมูลอ้างอิง
- Anti-Mullerian Hormone Test. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2568 จาก https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22681-anti-mullerian-hormone-test
- Anti-Mullerian Hormone and Fertility Treatment Decisions in Polycystic Ovary Syndrome: A Literature Review. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2568 จาก https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11041323/
