หลายคนอาจมองว่า “การดื่มแอลกอฮอล์เพียงเล็กน้อย” เป็นเรื่องปกติในชีวิตประจำวัน แต่รู้หรือไม่ว่าแอลกอฮอล์ส่งผลโดยตรงต่อระบบสืบพันธุ์ของผู้ชาย โดยเฉพาะคุณภาพของอสุจิและสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการมีบุตร อีกทั้งยังอาจทำให้จำนวนอสุจิลดลง เคลื่อนไหวช้าลง หรือมีรูปร่างที่ผิดปกติ จนกระทบต่อโอกาสในการตั้งครรภ์ของคู่สมรส หากท่านดื่มบ่อย ๆ หรือในปริมาณมาก
บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจว่า แอลกอฮอล์มีผลต่ออสุจิอย่างไร ทำไมสมรรถภาพเพศชายจึงลดลงเมื่อดื่มเป็นประจำ และแนวทางดูแลร่างกายให้พร้อมก่อนวางแผนครอบครัว
แอลกอฮอล์มีผลต่ออสุจิอย่างไร ?
แอลกอฮอล์ส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ของเพศชายในหลายด้าน ทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยเฉพาะกระบวนการสร้างอสุจิในลูกอัณฑะ ซึ่งต้องอาศัยการทำงานของฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) อย่างสมดุล แต่หากร่างกายได้รับแอลกอฮอล์บ่อยครั้ง กลไกการสร้างอสุจิอาจถูกรบกวน จนส่งผลต่อคุณภาพโดยรวม
ผลกระทบหลักของแอลกอฮอล์ต่ออสุจิ ได้แก่
- ลดจำนวนอสุจิ (Sperm Count) : การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากเป็นประจำ จะรบกวนการสร้างฮอร์โมน LH และ FSH ซึ่งควบคุมการผลิตอสุจิ ทำให้จำนวนอสุจิลดลง
- ลดการเคลื่อนไหวของอสุจิ (Sperm Motility) : แอลกอฮอล์ทำให้เยื่อหุ้มเซลล์อสุจิอ่อนแอ ส่งผลให้อสุจิเคลื่อนไหวได้ช้าลง และโอกาสในการปฏิสนธิกับไข่ก็จะลดลงเช่นกัน
- เพิ่มความผิดปกติของรูปร่างอสุจิ (Sperm Morphology) : ผู้ที่ดื่มบ่อยอาจมีอสุจิที่รูปร่างผิดปกติ เช่น หัวบิดงอ หรือหางสั้น ซึ่งจะทำให้อสุจิไม่สามารถเคลื่อนตัวไปถึงไข่ได้
- ทำลาย DNA ภายในอสุจิ : การดื่มอย่างต่อเนื่องอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายของ DNA ภายในเซลล์อสุจิ ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพของตัวอ่อนและโอกาสตั้งครรภ์
กล่าวได้ว่า แอลกอฮอล์ส่งผลต่อทั้ง “ปริมาณ” และ “คุณภาพ” ของอสุจิ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการมีบุตรโดยตรง
ดื่มเหล้ามีผลกับอสุจิไหม? แค่แก้วเดียวก็อาจส่งผลมากกว่าที่คิด
คำตอบคือ “มีผลแน่นอน” หากดื่มในปริมาณมากและบ่อยครั้งก็จะมีผลต่อคุณภาพอสุจิ โดยเฉพาะในระยะยาว
- การดื่มอย่างต่อเนื่องจะทำให้ระดับฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ลดลง และเพิ่มฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ที่เป็นฮอร์โมนของเพศหญิง
- ส่งผลต่อการทำงานของตับ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างฮอร์โมนเพศ
- ทำให้เกิดภาวะอัณฑะฝ่อ (Testicular Atrophy) เมื่อลูกอัณฑะหดเล็กลง การผลิตอสุจิก็ลดลงตามไปด้วย
ดังนั้น แม้จะดื่มไม่มากแต่หากดื่มเป็นประจำ ก็อาจทำให้คุณภาพอสุจิลดลงจนกระทบต่อการวางแผนมีบุตรได้
แอลกอฮอล์มีผลต่อสมรรถภาพเพศชายอย่างไร?
แอลกอฮอล์ไม่เพียงกระทบต่อการผลิตอสุจิเท่านั้น แต่ยังมีผลต่อสมรรถภาพทางเพศโดยตรง เพราะจะไปรบกวนการทำงานของระบบประสาทและการไหลเวียนของเลือด ผลที่เกิดขึ้นจึงจะส่งผลต่อร่างกายในเรื่องเหล่านี้
- ลดความต้องการทางเพศ : เพราะระดับฮอร์โมนเพศชายลดลงและสมองส่วนควบคุมความต้องการถูกกดการทำงาน
- นกเขาไม่ขัน หรือแข็งตัวยาก : แอลกอฮอล์ทำให้หลอดเลือดหดตัว ทำให้การไหลเวียนเลือดไปยังอวัยวะเพศลดลง
- ภาวะหลั่งช้า หรือหลั่งเร็วผิดปกติ : เนื่องจากสมองและระบบประสาทส่วนกลางถูกรบกวนจากฤทธิ์ของแอลกอฮอล์
- อ่อนเพลีย และขาดความมั่นใจ : ผลจากการพักผ่อนไม่เพียงพอและการขาดสมดุลของสารสื่อประสาทในสมองทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย จนขาดความมั่นใจในสมรรถภาพทางเพศของตนเอง
ดังนั้น แอลกอฮอล์จึงไม่เพียงส่งผลต่อ “การผลิตอสุจิ” เท่านั้น แต่ยังลด “ความสามารถในการมีเพศสัมพันธ์อย่างมีประสิทธิภาพ” ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการตั้งครรภ์ของคู่สมรสด้วย
หากต้องการวางแผนมีบุตร ควรลดหรือหยุดแอลกอฮอล์อย่างไร ?
สำหรับผู้ชายที่กำลังเตรียมตัวมีบุตร การลดหรืองดแอลกอฮอล์อย่างน้อย 3 เดือนก่อนเริ่มพยายามตั้งครรภ์ ถือเป็นสิ่งสำคัญ เพราะร่างกายต้องใช้เวลาประมาณ 74 วันในการสร้างอสุจิรุ่นใหม่ ทำให้ร่างกายผลิตอสุจิที่มีคุณภาพดีขึ้น
แนวทางแนะนำ
- ลดปริมาณการดื่มทีละน้อย หากยังไม่สามารถหยุดได้ทันที ควรค่อย ๆ ลดจำนวนครั้งและปริมาณการดื่ม หลีกเลี่ยงการดื่มต่อเนื่องหลายวัน เพื่อให้ตับและฮอร์โมนเพศได้กลับมาทำงานสมดุล
- ดื่มน้ำมาก ๆ และนอนพักให้เพียงพอ แอลกอฮอล์ทำให้ร่างกายขาดน้ำและเสียสมดุล จึงควรดื่มน้ำให้เพียงพอวันละ 6–8 แก้ว และนอนหลับอย่างน้อยวันละ 7 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายได้ฟื้นฟูระบบสร้างอสุจิ
- เลือกอาหารที่ช่วยบำรุงอสุจิ เช่น ผักใบเขียว ไข่ ถั่วอัลมอนด์ และปลาแซลมอน ซึ่งอุดมไปด้วยสังกะสี วิตามินซี และกรดไขมันโอเมก้า 3 ที่ช่วยเพิ่มคุณภาพอสุจิ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อช่วยกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) และเพิ่มการไหลเวียนเลือด ซึ่งดีต่อการสร้างอสุจิ
- ตรวจคุณภาพอสุจิ (Semen Analysis) เพื่อประเมินจำนวน การเคลื่อนไหว และรูปร่างของอสุจิ หากพบความผิดปกติ แพทย์จะสามารถให้คำแนะนำเฉพาะบุคคลได้อย่างเหมาะสม
สุขภาพอสุจิที่ดีเริ่มจากพฤติกรรมที่สมดุล
ผู้ชายที่อยู่ในช่วงวัยเจริญพันธุ์ควรใส่ใจดูแลสุขภาพตั้งแต่วันนี้ หากจำเป็นต้องดื่ม ควรดื่มในปริมาณที่เหมาะสม และให้เวลาร่างกายฟื้นฟูอย่างน้อย 3 เดือนก่อนการวางแผนมีบุตร เพื่อให้อสุจิที่สร้างใหม่มีคุณภาพ
ในบางกรณี หากยังไม่พร้อมมีบุตรในตอนนี้ แต่ต้องการรักษาคุณภาพอสุจิไว้ในช่วงที่สุขภาพแข็งแรง การใช้บริการฝากอสุจิ (Sperm Freezing) ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่เหมาะสม เพราะช่วยเก็บรักษาอสุจิที่แข็งแรงไว้ในระยะยาวภายใต้มาตรฐานทางการแพทย์และควบคุมอุณหภูมิอย่างถูกต้อง
หากคุณกำลังวางแผนมีบุตร และต้องการตรวจประเมินคุณภาพอสุจิ รวมถึงปรึกษาแนวทางดูแลสุขภาพเพศชายเพื่อเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์ สามารถเข้ามาพูดคุยกับแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ได้ที่ Bangkok IVF Clinic (BIC)
เรายินดีให้บริการตรวจคุณภาพอสุจิ การฝากอสุจิ (Sperm Freezing) รวมถึงการรักษาภาวะมีบุตรยากโดยให้บริการอย่างต่อเนื่องในทุกขั้นตอน ภายใต้ประสบการณ์ของหมอ 30 ปี และประสบการณ์ของคลินิก 15 ปี
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมหรือนัดหมายปรึกษาได้ที่
- โทร : +(66)02-933-1584 ถึง 6
- Line@ : @Bangkokivfclinic
ข้อมูลอ้างอิง
- Alcohol and male fertility: Should men reduce drinking when trying to conceive?. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2568 จาก https://healthymale.org.au/health-article/alcohol-male-fertility-infertility
- Impact of Alcohol Consumption on Male Fertility Potential: A Narrative Review. สืบค้นเมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2568 จาก https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8751073/
