คู่สมรสหลายคู่ต้องใช้เวลาหลายปีในการพยายามมีบุตร แต่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จแม้จะพยายามอย่างเต็มที่ก็ตาม โดยหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่มักถูกมองข้ามก็คือ “ภาวะท่อนำไข่ตัน” เนื่องจากภาวะนี้จะส่งผลต่อการปฏิสนธิระหว่างไข่กับอสุจิที่ไม่สามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติ ทำให้ความฝันในการมีลูกเต็มไปด้วยความกังวลและความไม่แน่นอน
ซึ่งหากพูดถึงภาวะนี้ คู่สมรสหลายคู่อาจเป็นกังวลว่า ภาวะท่อนำไข่ตันเกิดจากอะไร แล้วแบบนี้ยังมีโอกาสมีลูกได้อยู่ไหม วันนี้เราจะพาคุณไปไขข้อข้องใจทั้งหมด เพื่อให้เข้าใจถึงปัญหานี้อย่างถ่องแท้ และพบทางออกที่เหมาะสมที่สุดสำหรับเส้นทางของการเป็นคุณพ่อคุณแม่ในอนาคต
ท่อนำไข่ตันคืออะไร ?
ท่อนำไข่อุดตัน คือภาวะที่ท่อนำไข่ซึ่งทำหน้าที่เชื่อมรังไข่กับมดลูกเกิดการอุดตัน ทำให้การเดินทางของไข่และอสุจิเพื่อมาปฏิสนธิกันเป็นไปได้ยากหรือเป็นไปไม่ได้เลย อีกทั้งยังจะไปขัดขวางการเคลื่อนที่ของตัวอ่อนเพื่อไปฝังตัวในมดลูก จึงเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้โอกาสตั้งครรภ์ตามธรรมชาติลดลงอย่างมาก
ท่อนำไข่ตันเกิดจากอะไร?
สาเหตุของภาวะท่อนำไข่ตันมีหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ พังผืด หรือความเสียหายของท่อนำไข่ โดยที่พบบ่อย ได้แก่
การติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน (PID)
การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ เช่น หนองในแท้หรือหนองในเทียม ถือเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ท่อนำไข่อักเสบ และเมื่อมีการอักเสบเรื้อรัง ก็อาจนำไปสู่การเกิดพังผืดที่ทำให้ท่อนำไข่ตีบตันได้ในที่สุด
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
ภาวะนี้เกิดจากเนื้อเยื่อที่คล้ายกับเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตอยู่นอกมดลูก ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรังรอบ ๆ ท่อนำไข่ เมื่อเวลาผ่านไป เนื้อเยื่อเหล่านี้อาจยึดติดกันจนทำให้ท่อตีบหรืออุดตันได้
มีประวัติการผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน
การผ่าตัดในช่องท้องส่วนล่าง เช่น การผ่าซีสต์รังไข่ การผ่าคลอด หรือการผ่าตัดอื่น ๆ ในอุ้งเชิงกราน อาจก่อให้เกิดพังผืดขึ้นบริเวณรอบ ๆ ท่อนำไข่ และรบกวนการทำงานของท่อ
ประวัติการตั้งครรภ์นอกมดลูก
หากเคยมีการตั้งครรภ์นอกมดลูกในท่อนำไข่ ท่ออาจได้รับความเสียหาย และเมื่อรักษาด้วยการผ่าตัด การอักเสบและพังผืดที่เกิดขึ้นภายหลัง อาจเพิ่มความเสี่ยงในการอุดตันซ้ำอีก
สาเหตุอื่น
นอกจากปัจจัยที่กล่าวมาแล้ว ท่อนำไข่อุดตันยังอาจเกิดจากความผิดปกติที่มีมาตั้งแต่กำเนิด การมีเนื้องอกที่กดทับท่อนำไข่ หรือแม้แต่การอักเสบเรื้อรังจากโรคอื่น ๆ ก็เป็นไปได้เช่นกัน
ท่อนำไข่ตันมีอาการหรือสัญญาณเตือนอย่างไร ?
โดยทั่วไป ภาวะท่อนำไข่ตันมักไม่แสดงอาการที่ชัดเจน อย่างไรก็ตาม ยังมีสัญญาณบางอย่างที่ควรเฝ้าระวัง เนื่องจากอาจบ่งบอกถึงปัญหานี้ เช่น
ภาวะมีบุตรยาก
ภาวะมีบุตรยากคืออาการที่พบได้บ่อยที่สุดและเป็นสัญญาณเตือนหลัก เพราะเมื่อท่อนำไข่ตัน ไข่และอสุจิจะไม่สามารถพบกันได้ จึงทำให้โอกาสตั้งครรภ์ตามธรรมชาติลดลงหรือแทบเป็นไปไม่ได้เลย
อาการปวดท้องน้อย
ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการปวดท้องน้อยแบบเรื้อรัง โดยเฉพาะในช่วงมีประจำเดือน ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือการติดเชื้อในอุ้งเชิงกรานที่เป็นสาเหตุสำคัญของการอุดตัน
ตกขาวผิดปกติ
บางกรณีอาจพบอาการตกขาวที่มีลักษณะเป็นน้ำสีน้ำตาลออกมาทางช่องคลอด แม้จะไม่ใช่อาการที่พบได้เสมอไป แต่ก็เป็นสัญญาณที่ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์
ประวัติความเสี่ยง
หากมีประวัติการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ การผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน หรือภาวะสุขภาพอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ก็ควรเข้าพบแพทย์เพื่อตรวจคัดกรอง เนื่องจากปัจจัยเหล่านี้อาจเพิ่มโอกาสในการเกิดภาวะท่อนำไข่ตันได้
ท่อนำไข่ตันหายเองได้ไหม?
ภาวะท่อนำไข่ตันไม่สามารถหายเองได้ เนื่องจากการอุดตันมักเกิดจากพังผืดหรือการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างท่อนำไข่ ซึ่งไม่สามารถฟื้นฟูได้เองตามธรรมชาติ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม เพราะหากปล่อยทิ้งไว้ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การตั้งครรภ์นอกมดลูก หากมีการปฏิสนธิเกิดขึ้นภายในท่อนำไข่
หากเป็นภาวะท่อนำไข่ตันจะสามารถมีลูกได้ไหม?
คำตอบคือ ยังมีโอกาสมีลูกได้ แม้ว่าภาวะท่อนำไข่ตันจะทำให้โอกาสตั้งครรภ์เองตามธรรมชาติลดลง แต่ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์สมัยใหม่ ก็สามารถช่วยรักษาและเพิ่มโอกาสให้คู่สมรสมีลูกได้ เช่น
- การผ่าตัดเปิดท่อนำไข่ เหมาะสำหรับผู้ที่ท่ออุดตันเพียงบางส่วนหรือไม่รุนแรงมากนัก
- การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF – In Vitro Fertilization) โดยแพทย์จะนำไข่มาผสมกับอสุจิภายนอกร่างกาย จากนั้นเพาะเลี้ยงจนกลายเป็นตัวอ่อน ก่อนย้ายกลับเข้าสู่โพรงมดลูก
- การทำ ICSI (Intracytoplasmic Sperm Injection) ซึ่งเป็นหนึ่งในเทคนิคของการทำเด็กหลอดแก้ว โดยจะคัดเลือกอสุจิที่แข็งแรงแล้วฉีดเข้าไปในไข่โดยตรง วิธีนี้มักใช้ในกรณีที่อสุจิมีปัญหา เช่น รูปร่างผิดปกติ มีจำนวนน้อยหรือการเคลื่อนไหวไม่ดี เพื่อเพิ่มโอกาสในการปฏิสนธิให้สูงขึ้น
หากคุณหรือคู่สมรสกำลังเผชิญกับภาวะท่อนำไข่ตันหรือปัญหาตั้งครรภ์ไม่สำเร็จ Bangkok IVF Clinic (BIC) คลินิกมีบุตรยากในกรุงเทพฯ พร้อมให้คำปรึกษา ภายใต้การดูแลของ นพ.วิวรรธน์ ชินพิลาศ แพทย์ผู้ชำนาญด้านการเจริญพันธุ์ที่มีประสบการณ์กว่า 30 ปี ร่วมกับทีมแพทย์และพยาบาลที่มีความเข้าใจและพร้อมสนับสนุนคุณในทุกขั้นตอน
BIC มีเทคโนโลยีด้านการรักษาภาวะมีบุตรยากในหลายรูปแบบ เช่น การกระตุ้นไข่ การฝากไข่ การทำเด็กหลอดแก้ว (IVF) และการตรวจคัดกรองพันธุกรรมตัวอ่อน (PGT-A) ที่ช่วยวางแผนแนวทางการรักษาเพื่อให้เหมาะสมกับโอกาสของแต่ละคู่สมรส แม้จะมีปัญหาซับซ้อนหรือเคยทำหมันมาก่อน
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
- โทร : +(66)02-933-1584 ถึง 6
- Line@ : @Bangkokivfclinic
ข้อมูลอ้างอิง
- What You Should Know About Blocked Fallopian Tubes. สืบค้นเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2568 จาก https://www.healthline.com/health/womens-health/blocked-fallopian-tubes.
